معرفی پرسشنامه ذهنیت های طرح واره ای
این پرسشنامه توسط مژگان صلواتی و همکاران ساخته شده است.
هدف از ساخت این پرسشنامه سنجش 14 ذهنیت طرحواره ای می باشد.
این پرسشنامه دارای 124 سوال و 14 خرده مقیاس است.
روایی و پایایی پرسشنامه ذهنیت طرحواره ای تایید شده است.
طرحواره ها
طرحواره ها مجموعه الگوهای تکرار شونده ای هستند که در طول دوران حیات و زندگی فرد چندین مرتبه تکرار می شوند. جفری یانگ آمریکایی برای اولین بار به بررسی این الگوها در مراجعان خود پرداخت و سپس با بررسی های بیشتر مفهوم طرحواره را بیان کرد و رویکرد طرحواره درمانی را بنیان نهاد.
جفری یانگ با تکیه بر شناخت درمانی درمانی را به وجود آورد که از طریق آن می توانست ریشه مشکلات مراجعان در کودکی که بر زندگی و عملکرد کنونی آن ها تاثیر گذاشته است را پیدا کند و در نهایت اقدام به پیدا کردن راهکار و درمان این مشکلات و تاثیرات نامطلوب آن ها داشته باشد.
اگر بخواهیم یک تعریف خلاصه و ساده از طرحواره ها ارائه کنیم باید بگوییم طرحواره ها باورهای عمیق، پایدار و با ثبات و تکرار شونده هستند که در دوره کودکی تحت تاثیر تجارب دوران کودکی، نحوه برخورد والدین با کودک و خلق و خوی کودک شکل می گیرند و در آینده باورهای فرد را نسبت به خود، دیگران و زندگی اش شامل می شوند.
طرحواره ها در طول زندگی مکررا تکرار می شوند. تله های شخصیتی نام دیگر طرحواره می باشد. طرحواره ها اغلب ناکارآمد و ناسازگار هستند و تاثیرات نامطلوبی بر زندگی فرد می گذارند.
طرحواره های ناسازگار اولیه در 5 حوزه و 18 نوع طبقه بندی می شوند، به عنوان مثال طرحواره نقص و شرم، طرحواره رها شدگی، طرحواره اطاعت، طرحواره شکست برخی از انواع طرحواره ها می باشد.
ذهنیت طرحواره ای اشاره به میزان تسلط فرد بر افکار، اعمال، احساسات و رفتارش در یک لحظه و موقعیت خاص دارد؛ همه ما ذهنیت طرحواره ای را تجربه می کنیم و این ذهنیت می تواند به صورت مکرر و در لحظه به لحظه زندگی اتفاق بیوفتد. ذهنیت طرحواره ای با مجموعه حالات هیجانی و برخی پاسخ های مقابله ای سازگارانه و ناسازگارانه همراه است.
در این پرسشنامه ذهنیت طرحواره ای از 14 بعد قابل ارزیابی است؛ این ابعاد عبارت اند از:
ذهنیت کودک آسیب پذیر، ذهنیت کودک عصبانی، ذهنیت کودک غضبناک، ذهنیت کودک تکانشی، ذهنیت کودک بی انضباط، ذهنیت کودک شاد، ذهنیت تسلیم شده مطیع، ذهنیت محافظ بی تفاوت، ذهنیت خودآرام بخش بی تفاوت، ذهنیت خود بزرگ منش، ذهنیت زورگو و تهاجمی، ذهنیت والد تنبیه گر، ذهنیت والد پرتوقع، ذهنیت بزرگسال سالم.
در صورتی که تمایل به ارزیابی متغیر ذهنیت طرحواره ای بر اساس ابعاد ذکر شده داشته باشید، می توانید از این پرسشنامه استاندارد و معتبر که توسط این محقق ساخته شده است، استفاده کنید.
